دولت تازه امریکا باید زمان زیادی را صرف بازگشت به جامعه بین الملل و ایجاد اعتماد دوباره کشورها به ایالات متحده کند.
ترامپ در یک ماه اخیر اختیارات خود در زمینه سیاست خارجه را به طور کلی به پمپئو منتقل کرد و وزیر خارجه اش هم برای وارد کردن آخرین ضربات به حیثیت ایالات متحده، چیزی کم نگذاشت.
او که زمانی پیش بینی می شد حتی اگر ترامپ انتخابات را ببرد، باز هم نتواند در منصب خود بماند، ناگهان به عنوان تنها مهره دولت ترامپ که تا لحظه آخر به او پشت نکرد شناخته شد و مامور شد تا کارهای باقی مانده دولت را در زمینه سیاست خارجه به اتمام برساند.
اولین اقدام تیم وزارت خارجه ایالات متحده بعد از انتخابات به سرانجام رساندن صلح برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی بود. ایالات متحده موفق شد تا هفت کشور عربی را متقاعد کند تا اسراییل را به رسمیت بشناسند. این در حالیست که هنوز عربستان و کشورهای عربی بسیار دیگری هم هستند که دست به چنین اقدامی نزده اند. اما این اقدام در شرایطی که دیگر ترامپ می دانست که در کاخ سفید ماندنی نخواهد بود به معنای آخرین هدیه ایالات متحده تحت کنترل ترامپ، به نتانیاهو به شمار آمد.
گسترش تحریم ها علیه ایران
ترامپ در روزهای مانده به ترک کاخ سفید دست به تحریم های گسترده تر علیه تهران زد. حتی برخی از گزارش ها می گفت که او قصد کرده تا با طرح حملاتی به ایران اوضاع را چنان در خاورمیانه بهم بریزد که بایدن نتواند هیچ قدمی را در جهت نزدیک شدن به ایران بردارد. اما این برنامه با توجه به بحران هایی که در خود ایالات متحده در جریان بود، شدنی نشد.
اما آنچه تا اخرین لحظات ترامپ و پمپئو دست از آن نکشیدند، سیاست فشار حداکثری به ایران بود. این سیاستی بود که با خروج ایالات متحده از توافق هسته ای آغاز شد و با ایجاد تحریم های گسترده علیه کشورمان ادامه یافت. در شرایطی که انتظار می رفت ترامپ خودش را برای ترک کاخ سفید و زندگی جدید اماده کند، او دوباره دست به تحریم ایران زد و البته سوریه، چین و هنگ کنگ و کوبا را هم فراموش نکرد.
«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست هدف تیم ترامپ از ادامه فشارها بر ایران در روزهای اخر را این طور توصیف کرد: رفع تحریم‌ها علیه ایران در شرایطی که این کشور بلندپروازی‌های هسته‌ای خود را دنبال می‌کند آمریکا و دنیا را به خطر خواهد انداخت. اگر با ایران مماشات کنیم، اگر به اروپایی‌ها اجازه دهیم دوباره وارد ایران شوند و برای این دزدسالارها ثروت تولید کنند این برای امنیت منطقه، برای امنیت اروپا و برای امنیت آمریکا بد خواهد بود.»
ایالات متحده مدعی است که در صورتی که تحریم ها علیه ایران برداشته شود، ایران تبدیل به مهره ای خطرناک خواهد شد. به همین دلیل است که دولت ترامپ بیش از ۱۵۰۰ تحریم را علیه کشورمان در سال های اخیر صورت داد و تا اخرین لحظات حضور در کاخ سفید هم دست از این کار برنداشت. این اقدام موجب شد تا ایران نتواند از توافق هسته ای آنطور که باید استفاده کند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در میانه دی ماه اسامی یک فرد و ۱۶ شرکت مستقر در کشورهای ایران، آلمان، انگلیس، چین را به فهرست«اتباع و افراد خاص تحریم شده» (SDN) این وزارتخانه اضافه کرد. تمامی این شرکت‌ها ذیل فرمان اجرایی شماره ۱۳۸۷۱ در فهرست مذکور قرار گرفته‌اند. این فرمان اردیبهشت‌ماه سال گذشته توسط ترامپ برای اعمال تحریم علیه بخش‌های آهن، فولاد، آلومینیوم و مس ایران صادر شده است. همچنین وزارت خزانه‌داری دولت ترامپ سه‌شنبه ۲۳ دی ماه پنج نفر را در ارتباط با ایران به لیست تحریم‌های خود اضافه کرد. این افراد عبارتند از: «محمد آباتای» شهروند مغربی، «احمد اسماعیل فؤاد رسول» شهروند عراقی، «العارف سلطان یوسف حسن» شهروند سعودی، «الشاخان فؤاد احمد نوری علی» شهروند عراقی، «شریف نیامت حما رحیم حما» شهروند عراقی.
علاوه بر این، وزارت خزانه‌داری آمریکا چهارشنبه ۲۴ دی‌ماه اسامی ۲ فرد و ۱۶ نهاد ایرانی را به فهرست «اتباع و افراد خاص تحریم شده» (SDN) این وزارتخانه اضافه کرد. آستان قدس رضوی (ع) و موسسه دانش بنیان برکت از جمله نهادهایی هستند که در این فهرست قرار گرفته‌اند. جمعه ۲۶ دی ماه وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن سازمان صنایع دریایی، سازمان صنایع هوا و فضا و سازمان صنایع هوایی ایران را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده است. پمپئو در بیانیه خود مدعی شد که اشاعه تسلیحات متعارف ایران تهدیدی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی بوده و بر اساس شواهد، ایران همچنان به حمایت نظامی و انتقال تسحلیات به سوریه، لبنان، عراق، یمن و دیگر مناطق ادامه می‌دهد. در آخرین اقدام نیز «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از توسعه گستره تحریم فلزات ایران خبر داد.
به اعتقاد ناظران، اقدام ترامپ به ادامه تحریم های ایران جنبه های گوناگونی دارد. در وهله اول او متوجه شده که تحریم های پیشین نتوانسته ایران را وادار به گفتگو با ایالات متحده کند. ترامپ مدت ها بلوف می زد که می تواند تهران را به پای میز مذاکره بنشاند. اما او نتوانست به این رویای خود جامه عمل بپوشاند. مساله دوم این است که ترامپ تصور می کند دستاوردهایش در فشار به ایران در معرض تهدید قرار گرفته است. او به شعارهای بایدن فکر می کند که گفته است به توافق با ایران برمی گردد و تمام تلاشش را تا اخرین لحظه حضور در کاخ سفید به خرج داده تا مانع از وقوع چنین اتفاقی شود. به ویژه اینکه متحدانش در خاورمیانه هم او را تشویق کرده اند تا مانع از این شود که بایدن در دوران ریاست جمهوری خود، به ترمیم روابط با ایران دست زده یا قدمی به سمت لغو تحریم ها بردارد.
