سرویس بین الملل خط اعتدال/ محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان، یکشنبه شب، در قالب سفر منطقهای در رأس هیأتی به باکو سفر کرد و با « الهام علیاف» رئیسجمهور آذربایجان، وزیرخارجه این کشور و معاون نخست وزیر دیدار و گفتوگوهایی را انجام داد.
این اولین سفر محمدجواد ظریف به قفقاز پس از آتشبس در مناقشه قرهباغ و در شرایطی که دولت جدید آمریکا در کاخ سفید سرکار آمده است،میباشد.
مناقشه قرهباغ سرانجام با امضای معاهده آتشبس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که با وساطت دو کشور روسیه و ترکیه انجام گرفته بود در سپتامبر سال میلادی گذشته پایان یافت.
جمهوریآذربایجان نه صرفا به دلیل اشتراکات مذهبی و فرهنگی بلکه به دلیل موقعیت جغرافیایی برای ایران اهمیت دارد و فراتر از آن نیز کشورهای همسایه در دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جایگاه والایی دارد، از این روز سفر اخیر هیأت سیاسی تهران به باکو از جهات مختلف قابل مداقه است.
از طرفی سفر ظریف به جمهوری آذربایجان در حالی صورت گرفت که همین چند وقت اخیر مناقشه قره باغ اشغالی با موضع گیری اصولی و برادرانه ایران در قبال باکو متوقف شد لذا از این جهت میتوان گفت که وزیر امور خارجه با دست پر به هم کشور همسایه شمال غربی سفر کرده است.
جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ قرهباغ همواره بر مذاکرات سیاسی و پرهیز از جنگ برای حل این مناقشه و همچنین تاکید بر امنیت ارامنه در مناطق اشغالی تأکید کرده بودو طبق فرموده مقام معظم رهبری در مورد مناقشه قرهباغ«میبایست تمامی اراضی اشغالی را تخلیه شده و تحویل جمهوری آذربایجان شود.»
حال سفر وزیر امورخارجه ایران به کشورهای قفقاز به ویژه باکو، بازتاب گستردهای در سطح منطقهای و بینالمللی به همراه داشته است. هدف از سفر ظریف، همکاریهای دوجانبه و منطقهای برای حفظ ثبات منطقه، تلاش و مساعدت برای برقراری صلح و آرامش مطرح شده است. از طرفی سفر به روسیه و ترکیه که مهمترین بازیگران در منطقه قرهباغ محسوب میشوند، میتواند نقش مهمی برای ارتقای همگرایی منطقه داشته باشد لذا ایران به دنبال تقویت این موضوع با محوریت کشورهای منطقه است.
همچنین وزیر امور خارجه آمادگی ایران برای حضور فعال و گسترده در بازسازی مناطق آزاد شده که در مرزهای مشترک دو کشور و همکاریهای منطقهای برای ایجاد کریدورهای ارتباطی را یکی از دستاوردهای بزرگ این سفر معرفی کرد که میتواند فرصتی برای حضور و فعالیت اقتصادی کشورمان در آن منطقه باشد.
به گفته بسیاری از کارشناسان، جمهوری آذربایجان اگر بخواهد از کریدور ایران استفاده نکند یا باید از کریدور ارمنستان یا باید از خاک گرجستان استفاده کند و این درحالی است که کریدور ایران از کریدور ارمنستان مقرون به صرفهتر است و زیر ساختهای منهدم شده دوران جنگ هم مورد اطمینان نیستند.
از سوی دیگر، رئیسجمهور آذربایجان نیز طرحی را تحت عنوان همکاریهای منطقهای شش جانبه ارائه کردهاست که ظاهراً در سفر وزیر امورخارجه کشورمان مورد بررسی قرار گرفته است که هدف از تشکیل اتحادیه همکاریهای ۶ جانبه، مهمترین هدف سفر منطقهای به کشورهای حوزه قفقاز و همگرایی منطقهای و اقتصادی است.
در همین راستا، سید عباس موسوی سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان در توییتی پس از سفر دکتر ظریف به باکو نوشت: «ایران از ابتکار همکاری ۶ جانبه منطقه ای با جمهوری آذربایجان، روسیه، گرجستان، ترکیه و ارمنستان حمایت میکند.»
سفر وزیرخارجه کشورمان به پنج کشور در یک هفته که حوزه قفقاز آن نقش پررنگی نشان از دیپلماسی فعال وزارت خارجه دارد و میتواند نقشآفرینی تهران در مناسبات منطقهای را تقویت کند، چراکه هر ابتکاری بدون حضور ایران در این منطقه باعث متضرر شدن این کشورهای دیگر خواهد شد.